Op sportvelden zie je het regelmatig gebeuren; er loopt iemand met een schouder uit de kom het veld af. In medische termen wordt dit schouderluxatie genoemd. Hoe kom je aan een schouderluxatie? En hoe kom je er vanaf? Orthopeed dr. Michel van den Bekerom en fysiotherapeute Karin Hekman leggen uit.
Schouderinstabiliteit
Bij schouderinstabiliteit blijft de bol van de bovenarm tijdens bewegingen niet in het kommetje van het schouderblad,” aldus Dr. van den Bekerom. “Soms wordt de instabiliteit zo groot dat de schouder uit de kom schiet. Dat kan in verschillende richtingen, maar het merendeel van de schouders gaat er naar voren uit. Dit is heel vervelend, vooral voor mensen die op hoog niveau sporten. Die kunnen hier heel onzeker van worden. Ze liggen er dan bovendien een paar weken en vaak zelfs maanden uit.’
‘Het gekke is, er kan van alles in de schouder kapot zijn, maar dit betekent niet meteen dat iemand een instabiele schouder heeft,’ vervolgt Karin. ‘Andersom geldt overigens hetzelfde. Ik maak weleens de vergelijking met de voorste kruisband. Je kunt met een voorste kruisband ruptuur toch een stabiele knie hebben, als je maar een goede spierinzet hebt. En dat is met de schouder ook zo. Je kunt aan de voorkant een bumpertje missen, maar als je spieren er omheen het goed doen kan hij nog heel stabiel zijn.’
Schouderpoli
Bij Medisch Centrum Jan van Goyen kunnen mensen met schouderinstabiliteit terecht bij de schouderpoli. Dr. Van den Bekerom: ‘Deze poli doen Karin en ik samen. Afhankelijk van de klacht kan de patiënt eerst door mij of door Karin gezien worden. Wij onderzoeken de schouder en stellen een diagnose vast. Veel patiënten denken dat we meteen een scan maken, maar dat is niet het geval. Met een lichamelijk onderzoek zien we in eerste instantie al veel meer, bijvoorbeeld aan welke kant de schouder eruit gaat. Pas als echt duidelijk wordt dat ik moet opereren om de schouder te herstellen, maken we een scan. Die geven meer details en duidelijkheid over bijvoorbeeld het type operatie.’
Twee soorten operaties bij schouderinstabiliteit:
- Kijkoperatie: het bumpertje wordt weer vastgezet aan de voorkant van de kom.
- Een grotere operatie waarbij een snede gemaakt moet worden en schroeven geplaatst. De grotere operatie heeft een hogere kans op complicaties maar ook hogere succeskansen.
Fysiotherapie vs operatie
‘Een operatie is niet altijd nodig. Een fysiotherapeut kan al veel doen om te voorkomen dat de schouder opnieuw uit de kom gaat, of om de actieve stabiliteit van de schouder beter te maken. Dit kan Karin zijn, maar we verwijzen ook door naar andere fysiotherapeuten. Ik opereer vaak patiënten die stukken bot missen doordat de schouder er vaker uit gaat. Hoe vaker de schouder uit de kom gaat, hoe eerder je kiest voor een operatie. Sommige patiënten hebben zoveel botverlies dat dit met fysiotherapie nooit meer goed kan komen. Gelukkig is dit maar een hele kleine groep.’
De patiënt kiest
Karin: ‘We doen alles in samenspraak met de patiënt. Samen overleggen we of het handiger is om te behandelen met fysiotherapie of om toch te opereren. En natuurlijk wanneer we dat doen. Soms is het bijvoorbeeld verstandig om de schouder eerst drie maanden te trainen en vervolgens pas te opereren. Dat kan een goede voorwaarde zijn om beter te revalideren. Sommige mensen willen echter zo snel mogelijk geopereerd worden om weer snel op het sportveld te kunnen staan. Dat mag, want de mening van de patiënt is erg belangrijk.’
